Priliv novih
iskustava početkom XX veka usredotočio se u glavnim gradovima Evrope, a najviše
u Parizu. Pariz je dobio naziv "grad svetlosti". U Parizu su slikari
koji su bili protiv impresionizma nazivani "les fauves" (divljim
zverima), a taj naziv je prvi upotrebio likovni kritičar Luj Voksel u vreme
Jesenjeg salona 1905. godine videvši jednu skulpturu rađenu u duhu italijanske
rane renesanse izloženu na ovoj izložbi; on je uzviknuo: "Gle, Dante među
divljim zverima". Tako je pravac dobio naziv fovizam, što je zaista i bio
po eksploziji boja i po anarhičnom ponašanju slikara. Ako je verovati izjavama
Anri Matisa (1869-1954), vođe ove grupe, fovizam je počeo kao revolt protiv
svesnog metodizma neoimpresionista kao što su Sera i Sinjak.
 |
| Anri Matis |
Preko fovista
je crnačka skulptura ušla u evropsku umetnost. Pobunjenici protiv kulture i
umetnosti prošlosti, a oslonjeni na iskustva iz oblasti boje Ban Goga i Pol
Gogena, fovisti su svoje napore usredsredili na njen intenzitet, slikajući
često bojama direktno ceđenim iz tube. Svrha fovista bila je uspostavljanje
ravnoteže između boja koje su na slici dovoljne same sebi i nezavisne od boje
predmeta kako ga mi vidimo. Nastojali su da ih međusobno ne povezuju, nego da
pojedinačno očuvaju intenzitet i samostalnost svake boje. Iako je fovističko
slikarstvo figurativno i predmetno, boja na njihovim slikama definiše predmet,
tako da je slika, odnosno boja na slici, postala svrha umetničkog izraza. Za
fovizam je takođe bilo karakteristično i zanemarivanje perspektive.
 |
| Andre Deren |
Površine
intenzivnih boja na njihovim slikama ponekad su, kao na srednjovekovnim
vitražima, oivičene crnim, debelim linijama, kojima se definiše oblik u prostoru
i razdvajaju planovi slike. Pored toga, za razliku od umetničkih pokreta koji
su dobili međunarodne razmere, kao impresionizam, simbolizam, art nuvo
(jugendstil ili liberti stil), fovizam je bio specifičan pravac u kome su
participirala samo tri umetnika - Anri Matis, Andre Deren i Moris Vlamenk. Oni
su radili zajedno u kratkom periodu od 1904-1907. godine, bez nekog zajedničkog
programa ili doktrine koja bi ih povezivala, a Matis je bio vođa više po tome
što je davao primer nego po tome što je propisivao pravila. Štaviše njihovi
radovi su bili tako različiti da se povodom fovizma u literaturi ističe da je
od svih umetničkih pravaca XX veka on bio najtranzitivniji i verovatno najmanje
opisiv.
 |
| Moris Vlamenk |